Cyberpesten

Wat is “cyberpesten”?

Onder cyberpesten verstaan we alle vormen van pesterijen die een beroep doen op nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, zoals internet, gsm of computer om slachtoffers lastig te vallen, te bedreigen, te beledigen,…

Zo kunnen er via sms beledigingen of bedreigingen verstuurd worden of via MMS genante foto’s. Maar ook via de computer en internet zijn er diverse ‘pestmogelijkheden’: elkaars paswoord stelen en zo iemands account binnendringen om deze voor de gebruiker te blokkeren of in naam van de gebruiker beledigende berichten rond te sturen, inbreken in de computer en persoonlijke info stelen, pesten via MSN of chatrooms, een website of weblog met kwetsende inhoud en foto’s over het slachtoffer aanmaken,… Voor wie een beetje op de hoogte is van de nieuwe technologieën zijn de mogelijkheden legio.

De top vijf van meest gebruikte manieren ziet er als volgt uit:

  1. beledigingen of bedreigingen via internet of MSN/SKYPE

  2. iemand misleiden door zich als iemand anders voor te doen en bv. bestellingen te doen op diens naam

  3. verspreiden via internet of gsm

  4. in iemands inbox inbreken en het paswoord veranderen

  5. opzettelijk een virus doorsturen.

Komt cyberpesten vaak voor?

Pesten is jammer genoeg een fenomeen van alle tijden.

Recent onderzoek wees uit dat ongeveer 20 % van de jongeren reeds het slachtoffer werd van pesterijen. Vaak gaat het om “klassiek” pesten, maar toch zien we ook meer en meer kinderen het slachtoffer worden van cyberpesten.

Momenteel zou één jongere op tien met cyberpesten geconfronteerd worden. 1,6 % van de jongeren zou zelfs dagelijks of zeer regelmatig op deze manier lastiggevallen worden. Bovendien is er een sterke correlatie tussen klassiek pesten en cyberpesten: het gewone pesten zet zich blijkbaar voort via nieuwe technologieën.

Daders blijven zo ook daders en slachtoffers blijven slachtoffers.

Vergelijking met het gewone pesten

Punten van overeenkomst

  • Ze zijn kwetsend

  • Het gaat om een ongelijke strijd tussen de pester en het slachtoffer

  • De berichten zijn systematisch

  • De pesterijen kunnen langdurige psychologische en emotionele gevolgen hebben op de gemoedstoestand

Punten van verschil

  • Slachtoffers ervaren cyberpesten als nog indringender, zeker als de dader anoniem blijft. Het pesten stopt namelijk niet aan de voordeur.

  • In plaats van fysieke superioriteit heeft de dader een superioriteit in technische kennis ten opzichte van het slachtoffer. Dreigementen als "pas op of ik blokkeer je MSN/SKYPE-, Netlog- of Facebookaccount" komen vaak voor.

  • Het bericht kan oneindig op internet blijven staan

  • Het bericht is toegankelijk en zichtbaar voor een groot aantal personen. Heel de wereld kijkt mee

  • De pester kan niet zien hoe kwetsend zijn daden wel zijn, noch de schade die hij veroorzaakt. Vaak onderschat hij dit en benoemt het cyberpesten als kattenkwaad.

Wat kan u eraan doen als ouder?

Cyberpesten voorkomen

  1. Zorg dat u weet waar uw kind mee bezig is. Ga op een positieve manier het gesprek aan rond internet, leer van uw kinderen maar maak ook duidelijke afspraken.

  2. Probeer een sfeer te creëren waarin uw kind met problemen naar u toe komt.

  3. Zet de computer in een gemeenschappelijke ruimte, zoals bijvoorbeeld de woonkamer, tot ze 16 zijn. Kinderen en jongeren zijn voorzichtiger als ze weten dat er een oogje in het zeil gehouden wordt.

  4. Leer uw kinderen op een veilige, verantwoorde en respectvolle manier met internet om te gaan. Zeg hen geen zaken te versturen die anderen kunnen kwetsen.

Wat als mijn kind slachtoffer is van cyberpesten?

Probeer als ouder in de eerste plaats rustig te blijven, ook al kunnen de boodschappen hard aankomen.

  1. Wees attent op signalen die uw kind kan vertonen. Weigeren om naar school te gaan, plotseling de computer of gsm niet meer willen gebruiken,... kunnen erop wijzen dat er iets fout zit.

  2. Neem uw kind serieus maar stel hem wel gerust. Vaak moeten deze boodschappen niet persoonlijk genomen worden en het is zeker en vast niet zijn of haar schuld.

  3. Zeg uw kind om niet te reageren op haatmailtjes of -berichten. Vaak is de lol er voor de pester dan snel af.

  4. Ongewenste mails of sms'jes kunnen geblokkeerd worden. Eventueel kan uw kind een andere nickname kiezen of een nieuw e-mailadres aanmaken. Hierbij kan het eventueel werken met twee adressen. Eentje dat gebruikt wordt voor goede vrienden (die dan ook beloven dit aan niemand anders door te geven) en eentje voor de ruimere kennissenkring en de inschrijving op sites of MSN/SKYPE.

  5. Als uw kind gepest wordt in publieke chatrooms, kan u de moderator aanspreken. Hij zal de persoon dan eventueel blokkeren. Hetzelfde geldt voor de providers van websites of weblogs.

  6. Breng ook de leerkracht op de hoogte en vraag of er op school ook signalen zijn.

Als het pesten echter aanhoudt en in ernstige gevallen, kan de lokale of federale politie ingeschakeld worden. Hiervoor is echter 'bewijsmateriaal' nodig. Leer kinderen dan ook hoe ze een MSN/Skype-conversatie kunnen opslaan of een printscreens kunnen maken van ongewenste chatsessies of foto's. Houdt ook de datum en het uur bij.

Ook zich voordoen als iemand anders, iemands foto's versturen zonder diens toestemming, inbreken in computers, racistische uitspraken doen, paswoorden verspreiden,... zijn bij wet verboden en dus strafbaar.

Wat als mijn kind zelf een pestkop is?

  • Maak duidelijk dat jij dat pestgedrag niet accepteert.

  • Praat met uw kind en vraag hem waarom hij dit doet. Vaak wordt het pestgedrag als plagerij of kattenkwaad bestempeld en beseft men niet dat men het slachtoffer wel degelijk schade berokkent of dingen doet die soms zelfs strafbaar zijn.

  • Straf niet meteen, maar wijs uw kind wel op zijn verantwoordelijkheden en probeer hem bewust te maken van de gevolgen van zijn daden. Stel vragen als "Hoe zou jij reageren als jou dat zou overkomen?" of "Zou je die dingen ook durven zeggen als die persoon in kwestie ook echt voor je zou staan?".

  • Eis van uw kind dat hij onmiddellijk ophoudt met zijn pestgedrag.

  • Als uw kind niet alleen handelt maar samen met vrienden, kan u ook hun ouders op de hoogte brengen.
    Vertel ook aan de school wat er gebeurt.

Conclusie...

Ook al lijkt het soms een verleidelijke of voor de hand liggende oplossing, het heeft geen zin om de nieuwe media te diaboliseren of te verbannen. Hoewel er hier en daar iets fout loopt, blijft internet een fantastisch medium dat de leefwereld van onze kinderen en jongeren vooral verrijkt.

Mail, chat, gsm, MSN of Skype zijn belangrijke instrumenten geworden om sociale netwerken uit te bouwen en te onderhouden. Deze niet meer kunnen gebruiken staat voor kinderen en jongeren gelijk aan absolute isolatie, wat zo ongeveer het ergste is wat hen op die leeftijd kan overkomen. Ophouden met chatten, webcammen of mailen is voor hen dan ook absoluut geen optie.

Pesten is bovendien geen nieuw fenomeen, het evolueert enkel mee met de mogelijkheden die kinderen en jongeren kennen, waardoor cyberpesten vorm krijgt.

Op school integreren we dit in ons breder pestbeleid.

Het is onze taak om tegelijkertijd met de ouders de kinderen en jongeren op te voeden omtrent veilig en gepast internetgebruik. Zo komen we al een heel eind verder...

Meer info: www.clicksafe.be : aparte, aangepaste info voor ouders, kinderen en jongeren